WCAG — dostęp do treści online dla każdego

Web Content Accessibility Guidelines czyli dostęp do treści online dla każdego.

Posiadasz stronę internetową, sklep online, tworzysz aplikację mobilną? Dowiedz się dlaczego, jakie standardy powinieneś spełniać i jakie masz z tego realne korzyści.

Początki Internetu

Wraz z pojawieniem się pierwszych stron internetowych, każdy z nas chociaż raz poświęcił mnóstwo czasu aby znaleźć potrzebną informację. Najpierw próbując wpisywać odpowiednie frazy w wyszukiwarce, potem przeszukując konkretną witrynę Internetową. Z pomocą przychodziły kolejne unowocześnienia, upraszając nam sposób znalezienia informacji ale i jej zrozumienia. Do niedawna mogliśmy polegać tylko na słowie pisanym. Dzisiaj na stronach jest mnóstwo grafik, zdjęć, gifów. Możemy obejrzeć nagrania gdzie specjalista wyjaśnia nam krok po kroku zagadnienia, wysłać formularz z zapytaniem, skorzystać z rozmowy online, hiperlinków. Digitalizacja umożliwiła dostęp do informacji, skróciła czas zdobywania wiedzy, załatwiania spraw urzędowych i prywatnych. Ale czy każdemu?

Dostęp do treści dla wszystkich?

Otóż nie. Są miliony osób z dostępem do Internetu, które tak naprawdę nie mogą skorzystać z niego samodzielnie, bądź mają ogromny problem z poruszaniem po stronach.

O kim mowa? O ponad 250 milionach (w roku 2002) ludzi niesłyszących bądź słabosłyszących¹ (w 2020r. już 466 mln), o 200 milionach osób niewidzących bądź słabowidzących², o osobach starszych, bądź z chorobami utrudniającymi dostęp i korzystanie z witryn internetowych, sklepów online, usług pocztowych czy aplikacji mobilnych.

Czym jest WCAG?

Być może omijanie problemu wynikało przez brak rozwiązań technologicznych? Na szczęście WAI³ (Web Accessibility Initiative) – inicjatywa W3C⁴ stworzona właśnie w celu zwiększenia dostępności stron www, skupiła się na problemach osób niepełnosprawnych i wykluczonych. I tak powstał spis standardów. WCAG – Web Content Accessibility Guidelines. Pierwsza wersja tego dokumentu powstała 1999 roku aby zyskać aktualizację w 2008 roku.

U podstaw całego standardu WCAG, leżą 4 nadrzędne zasady stanowiące filar dostępności⁵. Są to:

• Postrzegalność – wszystkie elementy interfejsu użytkownika powinny zostać przedstawione w taki sposób, aby każda osoba mogła z nich korzystać przy pomocy swoich zmysłów. Ta część standardu traktuje o stosowaniu alternatyw tekstowych dla każdego elementu nietekstowego. Podobnie w przypadku prezentowania treści video lub audio – tu również rekomendowane jest zastosowanie alternatywy w postaci napisów.

• Funkcjonalność – wszystkie elementy interfejsu oraz nawigacji powinny być możliwe do użycia.  Elementy interfejsu powinny być obsługiwalne z poziomu klawiatury. Każdy użytkownik powinien móc przeczytać i przetworzyć treść (rekomenduje się w opcji funkcjonalności umieścić odpowiednie wskazówki). Przy projektowaniu interfejsów należy pamiętać aby nie dodawać elementów stymulujących napady padaczki. 

• Zrozumiałość – cała zawartość interfejsu oraz informacje zawarte na stronie powinny być prezentowane w sposób zrozumiały dla użytkownika. Treści powinny być czytelne i łatwe do zrozumienia, znajdywane w sposób intuicyjny. Zaznaczenie elementów nie powinno wywoływać żadnych zdarzeń na stronie, które mogłyby wprowadzać w błąd użytkownika lub go dezorientować. Dodatkowo, zmiana stanu żadnego elementu interfejsu nie powinna skutkować zmianą ogólnego wyglądu strony, co mogłoby dezorientować użytkownika. Pojawia się również zapis mówiący, że w ramach danego serwisu, nie powinny się znajdować elementy różniące się wyglądem, a spełniające te samą funkcjonalność. Dodatkowo na stronach nie powinny występować elementy pojawiające się samoistnie, takie jak okna typu pop-up. Ew. powinny się pojawiać tylko na żądanie użytkownika.

• Solidność – odnosi się głównie do kompatybilności strony. Przede wszystkim mówi o tym, aby kod strony był zawsze poprawny i nie powodował komplikacji podczas interpretowania przez dodatkowe zewnętrzne oprogramowania użytkownika.

Kryteria sukcesu i poziomy zgodności

W 12 wytycznych można znaleźć definicje podstawowych celów, które stoją przed osobami projektującymi i zarządzającymi serwisami internetowymi. Po zapoznaniu się z nimi, można przejść do kolejnego kroku kryteriów sukcesu, czyli mierzalnych kryteriów pozwalających na sprawdzenie zgodności z wytycznymi (tam gdzie to potrzebne) np. przy specyfikacji projektu, zamawianiu usług internetowych czy w przepisach prawnych. W celu zaspokojenia potrzeb różnych grup stworzono trzy poziomy zgodności z wytycznymi: A (najniższy), AA oraz AAA (najwyższy). Więcej szczegółów znajdziesz klikając: Understanding Levels of Conformance.

Brzmi skomplikowanie? Na początku może się takie wydawać. A ilość stron do przeczytania może trochę odstraszać. Jednak przy bliższym poznaniu – faktycznie to zbiór rekomendacji i wytycznych które pomogą 1/10 populacji na świecie, z dostępem do Internetu, zdobywać informacje i robić zakupy online.