Praca

Urlopy związane z rodzicielstwem

Urlop macierzyński, adopcyjny, rodzicielski, ojcowski, wychowawczy — czym są te urlopy, kto może z nich skorzystać i na jakich warunkach? Odpowiedzi na te pytania w języku migowym udziela Maciej Joniuk.

Urlop macierzyński

To obowiązkowy urlop, który przysługuje każdej pracownicy, która urodziła dziecko, bez względu na rodzaj umowy o pracę.

Wymiar urlopu macierzyńskiego

Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i wynosi:

  • w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie – 20 tygodni;

  • w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie – 31 tygodni;

  • w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie – 33 tygodni;

  • w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie – 35 tygodni;

  • w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie – 37 tygodni.

Za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100%.

Urlop adopcyjny

Urlop na warunkach urlopu adopcyjnego przysługuje pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka oraz pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Wymiar urlopu adopcyjnego

Wymiar urlopu adopcyjnego wynosi:

  • w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka – 20 tygodni;

  • w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga dzieci – 31 tygodni;

  • w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie trojga dzieci – 33 tygodni;

  • w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie czworga dzieci 35 tygodni;

  • w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci – 37 tygodni.

Ważne! Nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Urlop rodzicielski

Urlop rodzicielski należy się tylko wówczas, gdy pracownik wykorzysta cały urlop macierzyński, zarówno podstawowy, jak i dodatkowy. Urlop rodzi­cielski przysługuje bezpośrednio po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Należy się on pracownikowi w wymiarze 26 tygodni bez wzglę­du na liczbę urodzonych dzieci podczas jednego porodu.

Z urlopu rodzicielskiego może korzystać matka, a także ojciec dziecka. Rodzice mogą korzystać z tego urlopu jednocześnie lub mogą się tym urlo­pem dzielić.

Urlopu rodzicielskiego udziela się jednorazowo lub w 3 częściach, z których każda może trwać mini­malnie 8 tygodni.

Za okres urlopu rodzicielskiego pracownik nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Urlop ojcowski

Prawo do urlopu ojcowskiego jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca niezależnym od uprawnień matki dziecka i przysługuje także w sytuacji, gdy matka nie jest pracownicą i nie może korzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka.

Wymiar urlopu ojcowskiego

Pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

  • do ukończenia przez dziecko 2 lat życia, albo

  • do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka o odroczonym obowiązku szkolnym, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.


Urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy. Do tego okresu zatrudnienia wlicza się również poprzednie okresy pracy.

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać zarówno matka, jak i ojciec, jeżeli oboje są pracownikami.

Wymiar urlopu wychowawczego

Wymiar urlopu wychowawczego to maksymalnie 36 miesięcy, czyli do 3 lat. Dodatkowo jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego może być udzielony „dodatkowy” urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Urlop wychowawczy jest udzielany nie więcej niż w 5 częściach. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Urlop wychowawczy jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia lub w przypadku urlopu wychowawczego na opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem do 18 roku życia dziecka.

Zobacz też: Kierowca i pojazd

Skip to content