Rodzina i zdrowie
Piramidy żywienia na świecie
Wiecie już, czym jest piramida żywienia. A wiecie, że piramidy żywienia są różne, w zależności od kraju? Zapraszamy do zapoznania się z piramidami z całego świata. W języku migowym opowiada Elżbieta Zarębska.
Niedawno opowiadałam o piramidzie żywienia. Pamiętacie? W Polsce mamy piramidę żywienia, a jak to wygląda w innych krajach?
Pierwsza piramida żywienia
Pierwsze wytyczne na temat żywienia powstały w 1984r. w USA. A w 1992r. powstała pierwsza piramida, która wyglądała tak (patrz ilustracja „Piramida żywienia z USA, 1992 rok”).
Przy każdej grupie żywności umieszczona była informacja o ilości porcji jaką powinno się spożyć w ciągu dnia. W podstawie znajdowały się produkty zbożowe: makarony, ryż, pieczywo (6-11porcji). Na kolejnym piętrze warzywa (3-5 porcji) i owoce (2-4 porcje). Następnie produkty mleczne oraz produkty mięsne oraz ryby, orzechy, suche nasiona roślin strączkowych oraz jaja (2-3 porcje). Na samej górze piramidy znajdowały się tłuszcze zwierzęce, roślinne oraz słodycze, których spożycie powinno być jedynie od czasu do czasu. Na przedstawionej piramidzie znajdują się też informacje o tzw. tłuszczach i cukrach dodanych, które naturalnie nie występują w produkcie, są jednak dodawane w czasie produkcji, by poprawić smak. Oznaczone są trójkątami i kółkami i przedstawiają ukryte dodatki w żywności.
„My Piramid”
W 2005r. powstała druga piramida „My Piramid”, utworzona przez Amerykański Departament Rolnictwa. Zaczęto w niej zwracać uwagę na aktywność fizyczną. Nowym elementem piramidy było jej odwrócenie, wcześniej był to układ poziomy, a teraz jest pionowy. Nowością jest też postać człowieka, który wchodzi po schodach, ma to na celu zwrócenie uwagi na aktywność fizyczną.
W tej piramidzie nie ma ilości porcji poszczególnych grup produktów jakie powinno się spożywać. Powodem jest to, że liczba porcji zależy od wieku, płci, aktywności fizycznej, czy masy ciała. Produkty spożywcze zostały podzielone na 5 grup: produkty zbożowe, warzywa, owoce, mleko, tłuszcze, mięso i nasiona roślin strączkowych. W dodatkowych materiałach do piramidy zwrócono uwagę na spożycie w takiej samej ilości produktów pełnoziarnistych i niepełnoziarnistych, by wybierać produkty mleczne o obniżone zawartości tłuszczu, mięso zastąpić rybami lub nasionami strączkowymi.
Harvardzka Szkoła Zdrowia Publicznego (USA)
W tym samym roku 2005, powstała inna piramida żywienia: Harvardzka Szkoła Zdrowia Publicznego (USA) (zdjęcie nr 4). Podstawę piramidy stanowiła aktywność fizyczna. Kolejne piętro to warzywa i owoce, oleje, orzechy i produkty pełnoziarniste. Wyróżniono tutaj „dobre” tłuszcze, poprawiające pracę serca. Obok piramidy dodano suplementy diety: witaminę D i wapń, a także alkohol, który można spożywać od czasu do czasu.
Pierwsza piramida żywienia w Polsce
W Polsce pierwsza piramida powstała w 1995r. i wyglądała tak (zdjęcie; „Polska piramida żywienia”). Uwzględniała 5 grup produktów: produkty zbożowe, warzywa, owoce, mleko i produkty mleczne, mięso. U podstawy piramidy znalazły się produkty zbożowe, na kolejnym poziomie warzywa z ziemniakami, owoce. Na szczycie pojawiły się produkty mleczne oraz produkty mięsne. W piramidzie nie uwzględniono olejów roślinnych oraz słodyczy.
„My Plate”
W 2011r. stworzono talerz żywienia – My Plate, coś na wzór piramidy, czyli 4-częściowy talerz i 5 grup żywieniowych: owoce, warzywa, zboża, białko, przetwory mleczne w odpowiednich proporcjach.
„Healthy Eating Plate”
Powstał też Healthy Eating Plate ze szkoły Harvardzkiej, który uwzględnia dodatkowo aktywność fizyczną i zwraca uwagę na zdrowe tłuszcze.
„The eatwell plat” — Wielka Brytania
Taki talerz obowiązuje w Wielkiej Brytanii
Piramida żywienia w Afryce — African Heritage Diet Pyramid
A jak wygląda piramida Afryki? Piramida podkreśla tradycje żywieniowe wywodzące się z Ameryki Południowej, Afryki, Karaibów. Zioła, przyprawy, pikantne sosy w połączeniu z warzywami nadają posiłkom niepowtarzalny smak. Piramida uwzględnia też kolorowe owoce i warzywa, orzechy, ryż, pieczywo pełnoziarniste, ryby, oleje.
Piramida żywienia w Azji — Asian Diet Pyramid
Azja zajmuje duży obszar i obejmuje wiele państw, jednak wzór jedzenia jest podobny. W piramidzie dominują: warzywa, przyprawy, ryż, makaron, tofu, soja, owoce morza, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. W umiarkowanej ilości spożywa się jajka, drób i oleje. Unika się spożywania czerwonego mięsa i słodyczy.
Ciekawa jest także piramida obowiązująca w Japonii. W niej wszystko jest odwrotnie. Piramida przypomina bączka. Najważniejsza jest woda i człowiek, który biegnie aby zachować równowagę, jeśli się zatrzyma, to cała piramida przewróci się.
Piramida żywienia w Ameryce Łacińskiej
Okazuje się, że Ameryka Łacińska też ma swoją piramidę. Piramida łączy w sobie smaki wielu kultur: rdzennych mieszkańców Ameryki, Hiszpanii, Portugalii, Afryki. Główne składniki diety to owoce, warzywa, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. 2 razy w tygodniu spożywa się ryby i owoce morza. Rzadko nabiał, jaja i drób. Unika się mięsa i słodyczy.
Talerz żywienia Meksyku w porównaniu do wcześniejszych pokazuje wiele szczegółów, zwraca też uwagę na kulturę i produkty regionalne. Dodatkowo kolorami zaznaczone są grupy produktów: zielone – jedz codziennie, żółte – czasami, czerwone – unikaj. Pamiętacie wcześniejsze talerze żywienia? Pierwszy – Amerykański miał tylko widelec, drugi – z Wielkiej Brytanii miał widelec i nóż, a ten z Meksyku ma widelec, nóż i łyżkę. Ciekawe.
Dieta śródziemnomorska
Dieta śródziemnomorska — najbardziej popularna i najbardziej polecana dla zachowania zdrowia. W podstawie piramidy znajdują się produkty pełnoziarniste (8 porcji), owoce (3 porcje) i warzywa (6 porcji), zioła, przyprawy, orzechy, oliwa z oliwek. Oliwa z oliwek zastępuje masło i oleje, a zamiast słodyczy są owoce. Zaleca się także 1 lampkę czerwonego wina. Dieta zawiera produkty świeże mało przetworzone. Te wszystkie elementy wraz z ćwiczeniami fizycznymi przyczyniają się do dobrego zdrowia osób będących na takiej diecie. Dwa razy w tygodniu ryba i owoców morza. Umiarkowane spożycie produktów mlecznych, jaj i drobiu. Rzadkie spożycie czerwonego mięsa i słodyczy.
Aktywność fizyczna, warzywa i owoce oraz produkty pełnoziarniste
Wiele zdjęć opisuje sposoby żywienia, jednak jest kilka elementów wspólnych: wszystkie z nich zwracają uwagę na zwiększenie ilości spożywanych warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych, a także aktywność fizyczną. Natomiast ograniczeniu podlega: cukier, sól i tłuszcz.
Zobacz też: Piramida żywienia |
Copyright 2021 Świat Głuchych.
by Roogmedia