Historia

Głuche kobiety. Historia głuchych.

Zapraszamy na kolejny odcinek z serii „Kultura Głuchych”. Tym razem przedstawimy Wam sylwetki dziesięciu wspaniałych, głuchych kobiet, które zapisały się w historii społeczności osób głuchych!

Cześć! Dzisiaj opowiem o znanych kobietach, które dzięki swojej pracy stały się ważnymi postaciami społeczności głuchych. Dlaczego przygotowaliśmy oddzielny odcinek o kobietach? Dzisiaj jest dla nas oczywiste, że kobiety mogą studiować, czy pracować. Jednak patrząc z perspektywy historycznej, to chociażby prawo do głosowania, czy możliwość studiowania są nowoczesnymi „wynalazkami”. W Polsce legalnie pierwsze kobiety zostały studentkami dopiero w 1897 roku, a prawa wyborcze uzyskały w 1918 roku. W Arabii Saudyjskiej kobiety mogą przystępować do egzaminu na prawo jazdy dopiero od 2018! Kobietom było dużo trudniej zdobyć wykształcenie, czy też zajmować szanowane stanowiska, dlatego postanowiliśmy opowiedzieć o kilku wybranych kobietach, którym się to „udało”, a raczej, które na to ciężko zapracowały!

Sarah Adams

Sarah Adams żyła od 1869 do 1894 roku. Ogłuchła około trzeciego roku życia. Była jedną z pierwszych uczennic szkoły dla niesłyszących i niedosłyszących uczniów w Nowym Jorku. ASL-u nauczyła się najprawdopodobniej od rówieśników. W tym czasie w szkole stosowano metodę Rochester, czyli literowanie każdego słowa alfabetem palcowym. Adams w szkole wykazała się talentem artystycznym. Do dzisiaj w korytarzu głównym Jej szkoły wiszą dwa portrety namalowane przez Sarah Adams. Jednym z nich jest Mozart, a drugim Thomas Hopkins Gallaudet. Sarah uczyła się rysunku w Narodowym Instytucie Technicznym dla głuchych. Pracowała jako nauczycielka sztuki w szkole dla słyszących dziewcząt.

Źródło informacji i zdjęcia: Sarah Taylor Adams: Early Deaf Artist at the Art Student League of New York

Patti Durr

Urodziła się w 1960 roku. Od urodzenia jest osobą głuchą. Dorastała bez języka migowego, nie znała innych głuchych. Niesłyszących poznała, dopiero gdy miała 20 lat, wtedy też zaczęła uczyć się migać.

Obecnie jest profesorką nadzwyczajną na Wydziale Studiów Kulturowych i Twórczych w Narodowym Instytucie Technicznym dla Głuchych. W 2004 roku Patti otrzymała nagrodę Eisenharta przyznawaną za wybitne osiągnięcia w nauczaniu. Pracuje jako reżyserka, nakręciła kilka nagrodzonych filmów krótkometrażowych i edukacyjnych, wydała wiele publikacji dotyczących badań kultury Głuchych. Jest aktywistką i działaczką na rzecz sprawiedliwości społecznej.

Źródło informacji i zdjęcia: Patti Durr, Mixed-Media Artist, Playwright and Filmmaker

Agatha Hanson

Żyła od 1873 do 1959 roku, była nauczycielką i poetką. W wieku 7 przeszła zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W wyniku choroby straciła słuch oraz wzrok w jednym oku. Gdy przestała słyszeć muzykę, zaczęła szukać artystycznych doświadczeń w literaturze. Wspominając ten czas, napisała: „Odmówiono mi dźwięków muzyki, odkąd skończyłam 7 lat. Może dlatego pisałam wiersze”.

Hanson studiowała w czasach, gdy kobietom odmawiano pełnego dostępu do edukacji. Była jedną z pierwszych kobiet przyjętych na Uniwersytet Gallaudeta. Otworzyła drogę przyszłym pokoleniom niesłyszących kobiet do studiów akademickich. Wstąpiła do Gallaudeta w 1888 roku, w wieku 15 lat, po tym, jak ówczesny rektor Uniwersytetu Edward Miner Gallaudet tymczasowo zniósł zakaz przyjmowania kobiet na studia w 1887 roku. W tamtym czasie wszystkie przyjęte uczennice musiały mieszkać w wyznaczonym domu studenckim i nie mogły uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych. Wyjątkiem była sytuacja, w której mężczyzna złożył kobiecie zaproszenie na zajęcia dodatkowe i stanowił jej „opiekuna”.

Hanson pracowała jako edukatorka niesłyszących studentów i była rzeczniczką społeczności głuchych.

Źródło informacji i zdjęcia: Visionary Leader – June 2014, Agatha Tiegel Hanson

Dorothy Miles

Dorothy Miles żyła od 1931 do 1993 roku. Miles była walijską poetką i aktywistką społeczności niesłyszących. Przez całe życie komponowała swoje wiersze w języku angielskim, brytyjskim i amerykańskim języku migowym. Jej twórczość położyła podwaliny pod nowoczesną poezję w języku migowym w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

Była nie tylko poetką, ale także dramatopisarką, performerką, nauczycielką i zapaloną aktywistką społeczności głuchych. Zyskała przydomek „matki poezji migowej”. Pracowała w Narodowym Teatrze Głuchych. Dzięki jej dwujęzyczności odbiorcami jej twórczości były zarówno osoby głuche, jak i słyszące. Ważne dla niej było łączenie obu tych kultur. Opracowała pierwszy podręcznik dydaktyczny dla korepetytorów BSL i zaangażowała się w tworzenie Rady ds. Rozwoju Komunikacji z Osobami Niesłyszącymi.

Źródło informacji i zdjęcia: Dorothy Miles

Blanche Wilkins Williams

Żyła od 1876 do 1936 roku. Wilkins była amerykańską nauczycielką głuchych dzieci. W 1893 roku została pierwszą Afroamerykanką, która ukończyła stanową Akademię Głuchych w Minnesocie. Była również pierwszą czarnoskórą głuchą, która zasiadała w Komitecie Wykonawczym Narodowego Stowarzyszenia Głuchych. Było to przełomowe wydarzenie, ponieważ aż do 1965 nie pozwalano osobom czarnoskórym pełnić funkcji w Narodowym Stowarzyszeniu Głuchych. W 2018 roku nowo wybudowany akademik w Minnesota State Academy for the Deaf został nazwany na jej cześć „Wilkins Hall”.

Źródło informacji i zdjęcia: Deaf Suffragists/Activists: Williams, Blanche Wilkins

Marie Leneru

Urodziła się 2 czerwca 1875. Marie była francuską głuchą dramatopisarką i pamiętnikarką. Po walce z odrą w wieku jedenastu lat stała się głuchoniewidoma, ale później częściowo odzyskała wzrok i używała szkła powiększającego. Zmarła w wyniku epidemii grypy hiszpanki w 1918 roku.

Zdobyła nagrody i uznanie za swoje opowiadania, prace non-fiction dotyczące postaci historycznych i sztuki teatralne. Czasami używała pseudonimu Antoine Morsain. Jej sztuki były wystawiane w Paryżu. Napisała utwory antywojenne, jeden zatytułowany „Pokój”. Jej twórczość inspirowała i była analizowana przez innych badaczy i autorów, na podstawie jej twórczości i biografii powstały prace magisterskie.

Źródło informacji i zdjęcia: Deaf Suffragists/Activists: Leneru, Marie

Nellie Zabel

Pilotka — żyła od 1892 do 1991 roku. Była pierwszą głuchą kobietą, która zdobyła licencję pilota. Wygrywała zawody lotnicze, wykonywała efektowne i niebezpieczne akrobacje podczas pokazów lotniczych. Była jedną z założycielek organizacji wspierających kobiety, które marzyły o karierze w lotnictwie. Jej słynny samolot o przydomku „Pard” w Muzeum Lotnictwa w Alabamie.

Źródło informacji i zdjęcia: A Pioneer of Flight

Nancy Rourke

Współcześnie najbardziej znaną głuchą artystką jest Nancy Rourke. Jej twórczość jest popularna na całym świecie. Nancy specjalizuje się w malarstwie olejnym. Jej utwory poruszają tematy oporu, afirmacji i wyzwolenia. Maluje w specyficzny, wyrazisty kolorystycznie sposób, często nazywany rourkizmem.

Rodzina Nancy była słysząca, diagnozę o głuchocie potwierdzono, dopiero gdy Nancy miała sześć lat. Jej edukacja opierała się na oraliźmie. Sztuka pozwalała na swobodną ekspresję siebie. Nancy studiowała college’u w Rochester Institute of Technology. Otrzymała licencjat z projektowania graficznego i malarstwa (1982) oraz tytuł magistra grafiki komputerowej i malarstwa (1986). Jest nie tylko artystką, ale również aktywistką na rzecz społeczności głuchych. Angażowała się m.in. w pomoc niesłyszącym osadzonym, którzy nie mieli dostępu do tłumaczy lub wideotelefonów w zakładzie karnym, oraz tworzenia programów rozwijających ich zdolności artystyczne.

Zdjęcie: COLLEGE OF VISUAL AND PERFORMING ARTS

Informacje: Nancy Rourke 

Głuche kobiety w społeczności głuchych

Oczywiście to tylko wybrane postaci kobiet, które przyczyniły się do rozwoju społeczności głuchych. Mam nadzieję, że ten odcinek Ci się podobał. Jeśli tak, bardzo proszę – polub go, skomentuj lub udostępnij innym. Dzięki temu będziemy mogli dotrzeć z naszymi filmami do większej liczby odbiorców. Pomoże to zwiększyć świadomość na temat kultury Głuchych! Dziękuję za oglądanie! Cześć!

Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030

Materiał przygotowany przez Małgorzatę Urbańską z Centrum Rozwoju Głuchych. Na PJM przetłumaczyła Nikola Śliwa.

Skip to content